DIENSTEN
De trekproef is de meest uitvoerige test voor het bepalen van de mechanische eigenschappen van materialen en van metaal in het bijzonder, zoals de treksterkte, rekgrens, taaiheid, versteviging en koudvervormbaarheid. Bij de trekproef wordt een gestandaardiseerde proefstaaf van het te onderzoeken materiaal op de kopeinden vast geklemd en op een trekbank gerekt tot het breekt. Tijdens de proef wordt het spanning-rekdiagram opgetekend, die daarna door een metaalkundige geanalyseerd wordt. De gegevens worden gebruikt door de staalleverancier om het materiaal van een attest te voorzien en om in de brochures van de staalfabrikant opgenomen te worden. De test wordt eveneens uitgevoerd om de oorzaak van het falen van een metaalconstructie te onderzoeken.
A. Kerfslagstaaf
De kerfslagwaarde is een belangrijke materiaaleigenschap en geeft antwoord op de vraag: hoe breukbestendig is mijn constructie bij verschillende gebruikstemperaturen. De kerfslagwaarde is het resultaat van een kerfslagproef en geeft als waarde de hoeveelheid energie die nodig is om een proefstaaf, met een standaardafmeting, bij een bepaalde temperatuur te breken. Aan de hand van de kerfslagwaarde is de taaiheid en brosheid van een materiaal te bepalen. Hoe taaier een materiaal is, des te hoger wordt de kerfslagwaarde. Het bestaan van “bros breken” is ontdekt door de opkomst van het lassen in de jaren dertig. Verschillende constructies bleken, meestal in de winter, plotseling te breken.
B. CTOD-proefstuk
Er zijn vele testen voor lasverbindingen om te bepalen waar de zwakke plekken liggen en normen die dit aan banden leggen. De CTOD test (crack tip opening displacement) geeft inzicht in de weerstand tegen “verder” scheuren bij een bepaalde temperatuur. In het Nederlands: scheurtipopeningsverplaatsing. Doorgaans werd deze test uitgevoerd bij -10ºC maar ook hier zijn de grenzen verlegd tot soms zelfs -20ºC en -40°C. De steeds hoger wordende eisen voor lasmateriaal zijn een logisch gevolg van de industrie die steeds weer zijn grenzen moet verleggen, risico`s nemen toe en meer zekerheden moeten worden ingebouwd.
De CTOD-proef is één van de breuktaaiheidsproeven die gebruikt wordt als enige plastische deformatie voorafgaat aan catastrofale breuk. De scheurtip kan in deze proef uitrekken en de scheur kan open gaan staan, vandaar ‘tip opening verplaatsing’. In tegenstelling tot de Charpy-V kerfslagproefstukken met een stompe machinaal vervaardigde kerf, kan de dikte van het CTOD-proefstuk gelijk zijn aan de volle dikte van het materiaal. Daarbij is het CTOD-proefstuk voorzien van een echte scheur en wordt zodanig belast dat de snelheid van beproeven beter overeenstemt met de bedrijfscondities.